Tuesday, September 13, 2022

श्रमको संस्कार

प्रत्येक वर्षझैँ कृषकहरू हलो जोत्नका लागि खेतमा गए । उनीहरूले खेतमा वरिपरि पलाएका झारहरू फाँडेर सफा गरे । अनि आफ्ना गोरु नारेर जोत्न ठिक्क परेका बेला माथि आकासमा छाएका काला बादलले ठूलो स्वरमा ती कृषकलाई  सम्बोधित गर्दै भने— ‘हे कृषकहरू, व्यर्थै हलो जोत्ने काम नगर । तिमीहरू फर्किएर घर जाओ । अब हामी बर्सिन्नौँ ।’

कृषकहरूले सोधे— ‘किन नबर्सिने ? हामीबाट के भूल भयो र ?’

बादलले भने— ‘त्यसै ! हामी त्यसै बर्सिन्नौँ !!’

कृषकहरूले निकै आग्रह गरे । निकै प्रार्थना गरे । तर बादलले आफ्नो ढिपी छाडेनन् । उनीहरू बार वर्षसम्म नबर्सिने भनेर हराए ।

तर पनि ती कृषकले खेत जोते । बिउ छरे । 

पानी परेन ।

दोस्रो वर्ष पनि कृषकहरू पूरै तयारीका साथ आए । 

उनीहरूले गोरु नारेर हलो चलाए । 

फालीले माटो उधिने । बिउ छरे । 

बादल फेरि आएर ‘हामी बसिन्नौँ’ भन्दै फर्किए । 

तर कृषकहरूले आफ्नो काम पूरा गरिछाडे । 

यस पटक पनि पानी परेन ।

तेस्रो वर्ष पनि खेत जोत्न कृषकहरू खेतीसम्म पुगे । 

गोरु नारे । लाठेहरूले हलो चलाए । बिउ छरियो । 

बादल आएर भने— ‘तिमीहरू त्यसै परिश्रम गर्दैछौ । हामीले भन्यौँ नि, बार वर्षसम्म वर्सिन्नौँ भनेर । फेरि किन आएर दुःख गरेका ?’

कृषकले भने— ‘तपाईँहरू बर्सिनुस् अथवा नबर्सिनुस् हामी हलो चलाउन छोड्ने छैनौँ । बिउ छर्छौँ, परिश्रम गर्छौँ ?’

बादलले सोधे— ‘किन?’

कृषकले भने— ‘हामीले आफ्नो कर्तव्य पूरा गरेनौँ भने हाम्रा सन्ततिले पनि हाम्रै सिको गर्दै कर्तव्यबाट पन्छिनेछन् । हामीले आज हलो चलाएनौँ, खेतीलाई जोतेर बिउ छर्नयोग्य बनाएनौँ, बिउ छरेनौँ भने अभ्यासको अभावले हामीले त यी सबै कर्म गर्न बिर्सन्छौँ नै, हाम्रा सन्नतिले पनि हलो चलाउन, खेती गर्न सिक्नेछैनन् । परिश्रम गर्ने संस्कार नै लोप भएर जानेछ । त्यसैले तपाईँहरू बर्सिनुस् अथवा नबर्सिनुस्, हामी आफ्नो श्रम गर्न छाड्नेछैनौँ ।’

ती कृषकहरूको आत्मविश्वास, सङ्कल्प र उत्साह देखेर बादलहरू अभिभूत भए । यस पाली तिनिहरू निकै मजाले बर्सिए । ती कृषकहरूको मन फुरुङ्ग हुनेगरी चारैतिर खेतीबाली लहलहायो ।

___________________

[ गीताप्रेस गोरखपुरबाट प्रकाशित बोधकथा अङ्कमा छापिएको एउटा कथा । नेपाली अनुवाद— विजय प्रसाद मिश्र ]

No comments:

Post a Comment

जीवनलाई उत्सवजस्तै स्वीकार गर्नु नै साँचो संन्यास | ओशोको दृष्टिकोण

गीता ईश्वरको गीत हो। यस गीतलाई गाउने परमात्मा हुनुहुन्छ । गीतलाई विभिन्न भावका साथ बोध गर्ने असङ्ख्य साधक छन्; आचार्यहरू हुनुहुन्छ। गीताको प...